Psikolojik Güvenlik Olmayan Ekiplerde Neler Olur?

“Evet demekten başka şansımız yok gibi hissediyoruz.”

“Toplantılarda fikir beyan etmek risk gibi geliyor.”

“Sustum, çünkü yanlış anlaşılmak istemedim…”

Bu cümleler, ekip içinde psikolojik güvenliğin eksik olduğuna dair kırmızı bayraklardır. Oysa yaratıcı, üretken ve sürdürülebilir başarıyı getiren ekiplerin temelinde güvenli bir iletişim ortamı vardır.

Psikolojik Güvenlik Nedir?

Psikolojik güvenlik, bir ekibin üyelerinin; fikir beyan ederken, hata yaptığında, soru sorarken ve geri bildirim verirken yargılanma, küçümsenme ya da dışlanma korkusu yaşamadan davranabildikleri bir ortamdır.

Kısacası: İnsanların “kendisi olabildiği” ekip iklimidir.

Psikolojik Güvenlik Yoksa Ne Olur?

1. Yaratıcılık ve Yenilik Düşer

Çalışanlar risk almak istemez, fikirlerini saklar. Yaratıcı potansiyel boşa gider.

2. Hatalar Gizlenir

İtiraf edil(e)meyen hatalar büyüyerek zincirleme sorunlara yol açar. Oysa erken fark edilen hata, büyük kazançtır.

3. Pasifleşme ve Geri Çekilme Başlar

Ekip üyeleri konuşmamayı, görünmemeyi ve sadece “işini yapmayı” tercih eder. Bu da bağlılık ve motivasyon kaybına yol açar.

4. Sorumluluk Almaktan Kaçınılır

Yeni görevler ya da inisiyatif gerektiren işler "risk" olarak görülür. Liderler yalnızlaşır, ekipler bölünür.

5. Çatışmalar Derinleşir ya da Bastırılır

Sağlıklı çatışma yerine ya bastırılmış gerilimler yaşanır ya da açık kırılmalar oluşur. Bu durum güven ortamını daha da bozar.

Psikiyatrist Notu:

Psikolojik güvenlik, yalnızca “iyi geçinmek” değildir. Farklı fikirlerin ifade edilebildiği, başarısızlığın gelişim olarak görüldüğü, geri bildirimin tehdit değil destek olarak hissedildiği bir zihinsel iklimdir. Bu ortam olmadığında ekiplerin potansiyeli kilitlenir, bireyler içe kapanır, kurum sessizce değer kaybeder.

Kurumsal Açıdan Ne Yapılabilir?

• Liderlere yönelik psikolojik güvenlik eğitimi verin

  Çünkü iklimi en çok liderin tutumu belirler.

• Geri bildirim kültürü oluşturun

  Sadece “aşağıdan yukarıya” değil, her yöne açık bir iletişim mekanizması kurun.

• Hatalardan öğrenmeyi destekleyen sistemler kurun

  Hataları cezalandırmak değil, öğrenme fırsatına çevirmek gerekir.

• Farkındalık seminerleri planlayın

  Ekibin neyin eksik olduğunu fark etmesi değişimin başlangıcıdır.

“Çalışanlarınız size açıkça bir şey söylemiyorsa, bu sizi konforlu hissettirebilir; ancak tehlikelidir.”